طراحی و اجرای یک پشت بام سبز اصلاً کار مشکل و پیچیده‌ای نیست. حتی از نظر هزینه‌ای هم شما را دچار دشواری نخواهد کرد؛ به شرط آن که کار را به متخصص بسپارید!
هدف این نوشتار کوتاه فقط آشنا کردن بیشتر شما با روند اجرای بام سبز و تاثیرات شگفت‌انگیز این پدیده بر محیط پیرامون شماست.
برای اینکه با موضوع، ارتباط نزدیک‌تری برقرار کنید، تلاش می‌کنم تا مسیر صفر تا صد اجرایی آن را به طور خلاصه و بسیار ساده برایتان باز کنم:
در مرحله‌ی صفر ماجرا با بامی روبرو هستید که توسط ایزوگام، عایق‌کاری شده و دغدغه‌ی خرابی بام و نشت آب برف و باران را ندارید. حالا تصمیم می‌گیرید که بر روی آن باغی داشته باشید. فضایی زیبا و دلنشین برای نشست‌ها و دورهمی‌هایتان!
باغی مملو از گل‌ها و گیاهانی زیبا که از هیاهوی شهر دورتان می‌کند و ضمن ایجاد بستری مفرح برای خانواده و همسایه‌ها به سالم‌سازی محیط زیست شما نیز کمک می‌کند.
در اولین مرحله، بایستی برای جلوگیری از نشت آب و حرکت ریشه‌ی گیاهان و احتمالاً درختان بام برنامه‌ریزی شود؛ فیلتراسیون.
فرآیند فیلتراسیون به وسیله‌ی لایه‌ای از الیاف به صورت نمدی (ژئو تکستایل) بر روی ایزوگام اجرا می‌شود که به عنوان محافظ سطح بام عمل می‌کند.
بسپس لایه‌ی دوم را بر روی کف اجرا می‌کنیم. لایه‌ای از جنس PVC برای ضدریشه کردن سطح بام.
بد نیست بدانید که ماده‌ی سمی و خطرناکی از ریشه‌ی گیاهان ترشح می‌کند که بسیار مخرب است و باعث خوردگی می‌شود. این لایه‌ی PVC به عنوان عایق عمل می‌کند و ضمن ممانعت از رسوخ آب به لایه‌های زیرین، از تخریب سطح بام نیز جلوگیری می‌کند. ضمن اینکه همانند گلدان، مانع حرکت و نفوذ ریشه‌ها به سمت پایین و دیواره‌ها نیز می‌شود.
پس از مرحله‌ی فیلتراسیون وارد پروسه‌ای به نام زه‌کشی می‌شویم. زه‌کشی، فرآیندی شبکه‌ای است که باعث به وجود آمدن فضایی با ارتفاع سه سانتی‌متر از کف می‌شود. این لایه‌ی شبکه‌ای از جنس پلی‌پروپیلن است که قابل بازیافت نیست و از بین نمی‌رود.
مزیت این فضای خالی سه سانتی‌متری، فرصتی است که برای گردش هوا در زیرِ لایه‌ی خاک فراهم می‌آورد تا خاک بتواند عمل سیرکولاسیون را انجام دهد و مواد معدنی مورد نیاز خود را تامین کند. ضمن اینکه مانع رسوب املاح و خاک به سطح بام می‌شود و البته از آسیب دیدن سقف نیز جلوگیری می‌کند. در واقع رسوبات خاک، املاح و اسیدهای خطرناکی که از ریشه‌ی گیاهان تراوش می‌کنند، از زه‌کش‌ها وارد فضای فیلتراسیون و به صورت مستقیم از فاضلاب خارج می‌شوند.
پس از زه‌کشی، مجدداً لایه‌ی نمدی را اجرا می‌کنیم و سپس با ماسه‌ی شُسته روی آن را می‌پوشانیم. در پایان خاک را برای کاشت گل‌ها و گیاهان مورد نظر اضافه می‌کنیم.
تصاویر، مربوط به پروژه‌های اجرا شده توسط نگارنده است.
لازم است اشاره کنم که خاک مورد استفاده بر روی بام، خاک مخصوصی است که با هفت نوع ماده‌ی آلی دیگر ترکیب شده و نسبت به خاک معمولی باغچه‌ها سبک‌تر است و توانایی جذب آب بیشتری دارد. آبیاری سیستم باغ‌بام به دو روش انجام می‌شود؛ روش نخست همان شیوه‌ی آب‌دهی سنتی است که با نیروی انسانی صورت می‌گیرد و بر مبنای برنامه‌ی تغذیه‌ی گل‌ها و گیاهان مختلف باغ اجرا می‌شود. و روش دوم که به شیوه‌ی مکانیزه و اتوماتیک انجام می‌گیرد. در این روش، دستگاه‌هایی وجود دارند که به صورت اتوماتیک و طبق برنامه‌ریزی دیجیتالی امکان آبیاری منظم و زمان‌بندی‌شده را دارند. مانند آبیاری فضای سبز پارک‌ها و بوستان‌های شهری!
دقت کنید که گل‌ها و گیاهان مورد نظرتان با شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه سازگار باشند. ضمن اینکه طراحی و انتخاب نوع گل‌ها و گیاهان بسیار حائز اهمیت است. با اینکه می‌توان با قاطعیت اعلام کرد که هرگونه گل، گیاه و درختی قابلیت کاشت بر روی بام را دارد اما نباید فراموش کنید که طراحی و انتخاب آنها بایستی بر اساس ابعاد روانشناسانه‌ی محیط، آفتاب‌گیری و مکان‌یابی سایه‌ها، میزان سرما و گرما و تابش نور خورشید انجام شود. از شلوغ کردن بی‌رویه‌ی باغ‌بام به شدت پرهیز کنید؛ زیرا ممکن است که این شلوغی باعث سنگینی فضا شود و پس از مدتی حسی ملال‌آور و خسته‌کننده به شما القا کند.
در آخر اینکه بخش‌هایی از بام که در طراحی باغ شما زیر کشت گل‌ها و گیاهان نرفته است را به حال خود رها نکنید.
قسمت‌هایی از بام که از خاک پوشیده نشده‌اند کف‌سازی می‌شوند. این کف‌سازی با آهن‌کشی و بر مبنای ارتفاع دلخواه شما از سطح بام طراحی و اجرا می‌شود. ضمن اینکه می‌توانید راه‌ها و مسیرهای قدم‌زنی و پیاده‌روی خود را به وسیله‌ی چوب و یا سنگ اجرا کنید.
حالا وقت آن رسیده است که برای چارچوب فضای دل‌انگیز خود به فکر طراحی گزینه‌های تفریحی بیشتری باشید.
طراحی و اجرای مواردی همچون؛ جاده‌ی تندرستی، زمین بازی کودکان، زمین مینی‌گلف، پرگولا، آلاچیق، آب‌نما، جکوزی، باربیکیو و ...
طراحی بام سبز؛
طراحی بام سبز کُنشی معمـارانه است در جهت توسـعه‌ی پایدار شهر و راه‌کاری است برای بازگرداندن طبیعت از دست‌رفته‌ی شـهر پر ازدحـام امروز.
برای خلق آرامش و فضـایی دلپـذیر و فـرح‌بخش از پشت بام خانه شروع کنید...
بدون نیاز به تردد در شهر و صرف هزینه‌های رفت و آمد، بوستانی در نزدیکی خانواده‌تان داشته باشید.
